Havza Genelgesi – Maddeleri ve Önemi

Mustafa Kemal, 19 Mayıs 1919 yılında Samsun’a çıkması ile birlikte belli bir direniş başlatmak için belli çalışmalara başlamıştır. Hareketlerinde belli bir düzen ve plan olan Mustafa Kemal, bu alanda çalışmalarında ilk hedef olarak halkın bilinçlenmesini sağlamak ve durum tespiti yapmak konularına öncelik vermiştir. Havza Genelgesi gerçekleştirilen çalışmalar açısından bir ilk olmak özelliği taşımaktadır.

Samsun’da düzenlenmesi planlanan genelge, Rum çetelerinin Samsun’daki faaliyetlerinin boyutu büyük olduğundan dolayı 25 Mayıs 1919’da Havza’ya geçilmesinin ardından düzenlenmiştir.

Havza Genelgesi’nin Önemi

28-29 Mayıs 1919 tarihinde gerçekleşen kongrenin önemi de milli bilincin uyandırılması açısından ilk resmi tepki olmasından ileri gelmektedir. Mustafa Kemal, Havza Genelgesi için hazırlatmış olduğu metinleri, ülkedeki en önemli mülki amirlere telgraf ile göndermiştir.

Havza Genelgesi önemini kanıtlayan etmenlerden biri de kongrenin halkın işgallere karşı direniş başlatmak açısından bilinçli hale getirilmesini sağlayan ilk belge olmasıdır.

• İlk teşkilat Redd-i İlhak Cemiyeti yapıldı,
• Havza’da mitingler düzenlenerek işgallerin protesto edilmesi duyuruldu,
• İlk miting Havza’da yapıldı (30 Mayıs 1919),
• Yapılan bu çağrılardan sonra M. Kemal İstanbul’a çağrıldı; ancak o bir millet adamı olarak görevine devam edebileceğini söyleyerek İstanbul’a geri dönmedi,
• Bu çalışmalar çok yararlı oldu ve tüm yurda yayıldı.

Havza Genelgesi’nde Alınan Önemli Kararlar

Havza Genelgesi kararlar açısından milli bilincin uyandırılmasına yönelik olan maddeleri ile ön planda bulunmaktadır. Ancak bu kararların en önemlisi, halkın farklı uyruklara karşın kin beslemeye başlamamaları yönünde yapılan telkinlerdir.

Havza Genelgesi ile halk, işgallere olan tepkisini mitingler ile göstermeye davet edilmiştir. Gösteriler esnasında yaşanabilecek taşkınlıklara ve istenmeyen sonuçlara karlın ise bu karar kapsamında mani olunmaya çalışılmıştır. Ayrıca kararların en önemlilerinden bir diğeri ise askeri teşkilatlanmanın bozulmaması yönündedir.

İtilaf Devletlerine teslim olmayan askerler, direnişler ile birlikte vatanın işgalden kurulması açısından önemli bir rol oynayacaklardır.

Havza Genelgesi Maddeleri

Yayımlanan Havza Genelgesi maddeleri gerekli olan askeri ve sivil makamlara 28 Mayıs gecesi itibari ile gönderilmiştir.

• Yetkililerden, halkın işgaller karşısında olan tepkilerini mitingler ile göstermeleri istenmiştir. Bu kapsamda gerçekleştirilen ilk miting ise Havza’da 30 Mayıs’ta gerçekleştirilmiştir.
• Genelge maddelerinden önemlilerinden biri ise hem İstanbul Hükümeti hem de büyük dünya devletleri ile alakalıdır.
• Havza Genelgesi, İstanbul Hükümeti’nden de diğer devletlerden de bu işgalleri onaylamadıklarını ve kınadıklarını belirten telgraflar çekilmesine ait maddeler bulundurmaktadır.
• Genelge, içerik bakımından işgallere karşı gösterilen çalışmaların siyasi boyutunda yer almaktadır.

Havza Genelgesi Sonuçları

Havza Genelgesi, Türk milleti arasında bir örgütlenmenin başlaması açısından önem arz etmektedir. Bu durum ve halkın örgütlenme çağrısına verdiği yanıtlar, İtilaf Devletleri açısından beklenmedik olarak nitelendirilmiştir.

Genelgeye destek veren ve halkı bilinçlendirmeye çalışan 67 Türk aydını Malta Adası’na sürgün edilmiştir. Ayrıca Mustafa Kemal, çalışmalarından ötürü İstanbul’a geri çağrılmıştır. Ancak geri çağırma talebini kabul etmeyen Mustafa Kemal, görevinden istifa etmiştir. Böylece Mustafa Kemal, Amasya’ya doğru sivil olarak hareket edip Erzurum ve Sivas Kongrelerini de başarılı olarak düzenlemiştir.

The post Havza Genelgesi – Maddeleri ve Önemi appeared first on Osmanlı, Cumhuriyet Dönemi Barış & Ateşkes Antlaşmaları.