Mucur Yeraltı Şehri: Tarihin Derinliklerine Bir Yolculuk

Mucur Yeraltı Şehri'nin Keşfi ve Tarihi Arka Planı

Mucur Yeraltı Şehri, Mucur’un Solaklı Mahallesi’nde ve ilçenin tam merkezinde yer alır. 1970’li yıllarda, yeraltı şehrinin bulunduğu alan üzerinde Mucur Lisesi ve eski Eski Ortaokul gibi yapılar vardı. Bu bölgede yer alan eski kerpiç Mucur evleri, ilçenin mimarisi ve kültürünü yansıtıyordu. Ancak, yeraltı şehrinin bulunmasıyla birlikte bu evler istimlak edilerek yıkıldı. Fehmi Ağa’nın (Eski Mucur Milletvekili Kazım Çağlayan’ın babası) evi, yeraltı şehrinin giriş kapısının hemen yanında yer almakta olup, halen orada durmaktadır. Evin yanındaki Hatal’ın bahçesi ve evi, sokağın karşısında ise Sakallı Hoca olarak bilinen Osman Hoca’nın kuleli evi bulunmaktaydı.

Geleneksel Kullanım ve Günümüze Etkisi

Eski Mucur halkı, bu yer altı inlerini kiler gibi kullanırdı. Yaz ve kış aynı iklimi koruyarak meyve, sebze, pastırma ve sucuk gibi malzemeleri saklamak için kullanılırdı. Bu malzemeler, inlerde uzun süre bozulmadan kalırdı. Bugün dahi bazı eski Mucur halkı bu inleri kullanmaktadır.

Yeraltı Şehrinin Keşfi ve Gelişimi

Mucur Yeraltı Şehri, Kara Doktor’un büyük oğlu Ferit’in maceracı ruhu sayesinde keşfedilmiştir. Ferit ve arkadaşları, bir kerpiç evin harabelerinde buldukları açıklığı kazarak yeraltı şehrine ulaşmışlardır. Bu keşiften sonra, çocuklar yeraltı şehrini bir oyun alanı olarak kullanmış, ışıksız ve yalnız dolaşmak bir cesaret göstergesi olarak kabul edilmiştir. O dönemlerde Nevşehir ve Ürgüp gibi yerler turistik açıdan oldukça az ziyaretçi alırken, yeraltı şehrinin varlığı uzun süre fark edilmemiştir.

Arkeolojik Çalışmalar ve Koruma Çabaları

Yeraltı şehrinin durumu ve önemi devlet tarafından fark edildikten sonra arkeologlar burayı incelemeye başlamış ve içindeki bazı malzemeleri Ankara’ya götürmüşlerdir. Çınar Sokak (şimdiki adıyla Dr. Cemil Attar Sokağı) yeraltı şehrinin hemen karşısında bulunur ve burada yer alan eski apartmanlar ve evler, bu tarihi yapının izlerini taşır. Mucur’un eski kapalı sineması, Kara Doktor’un muayenehanesi, Ertem’lerin ve Yücesanlar’ın evleri bu sıralamaya dahildir.

Yapısal Özellikler ve Güvenlik Önlemleri

Mucur Yeraltı Şehri, Anadolu’daki diğer yeraltı şehirlerinin giriş kapısı gibi önemli bir rol oynar. Kuzeye doğru, Kırşehir Aşık Paşa Türbesi yakınlarına kadar uzandığı tahmin edilen bu şehir, yumuşak kayalara oyularak yapılmıştır. Şu ana kadar çok küçük bir bölümü temizlenmiş ve açığa çıkarılmıştır. Şehir, iç içe geçmiş dehlizlerle birbirine bağlanan odalar, kiliseler ve geniş ahırlar içerir.

Kapı taşları, değirmen taşı benzeri kapatılma mekanizmalarıyla güvenli bir şekilde kapanır. Bu taşların hemen arkasında iki kişinin girebileceği küçük girintiler bulunur ve taş buradan insan gücüyle yuvarlanarak kapatılır. Kapı kapandıktan sonra bir yuvaya oturur ve dışarıdan açılması imkansız hale gelir. Kapıların köşelerinde bulunan mızrak delikleri ise, istenmeyen yabancıların başından ve bacağından yaralanmasını sağlamak üzere tasarlanmıştır.

Sonuç ve Koruma

Mucur Yeraltı Şehri, tarih ve kültür açısından büyük bir öneme sahiptir ve keşfedilen kısmıyla bölgenin arkeolojik mirasının bir parçası olarak değerlendirilmektedir. Bu tarihi yapının korunması, hem bölge halkının kültürel mirasını yaşatmak hem de ziyaretçilere bu eşsiz yapıyı tanıtmak açısından büyük bir öneme sahiptir.