Aşık Paşa Türbesi – Kırşehir

Aşık Paşa Türbesi, Kırşehir’in kuzeydoğusunda, bir tepede yer almaktadır. Türbe, Aşık Paşa’nın vasiyeti üzerine inşa edilmiştir ve Ertana veziri Alaattin Alişahruhi tarafından yaptırılmıştır. Türbenin yapım yılı 1333'tür.

Aşık Paşa'nın Hayatı

Aşık Paşa, 1272 yılında Kırşehir’de doğmuş ve asıl adı Ali’dir; "Âşık" mahlasıyla tanınmıştır. "Paşa", "beşe" veya "başağa" lakabı, babasının ilk oğlu olduğuna işaret eder. Genç yaşta, dönemin tanınmış alimlerinden olan Süleymân-ı Kırşehrî ve Şeyh Osman'dan ders aldı. Muhlis Paşa’nın vasiyeti üzerine, Şeyh Osman tarafından kızıyla evlendirilmiştir. Daha sonra Anadolu Valisi Timurtaş Paşa’nın veziri olarak görev yapmıştır. 1332 yılında Kırşehir’de vefat etmiştir. Aşık Paşa, edebi alanda birçok esere imza atmıştır. Eserleri arasında “Garibname”, “Fakrname”, “Vasf-ı Hal”, “Hikaye”, “Kimya Risalesi” ve “Risâle fî Beyâni’s-Semâ” bulunmaktadır.

Aşık Paşa Türbesi

Konum ve Tarihçe: Aşık Paşa Türbesi, Kırşehir’in kuzeydoğusunda, bir tepede yer almaktadır. Türbe, Aşık Paşa’nın vasiyeti üzerine inşa edilmiştir ve Ertana veziri Alaattin Alişahruhi tarafından yaptırılmıştır. Türbenin yapım yılı 1333'tür.
Mimari Özellikler: Türbe tamamen mermerden yapılmıştır. Özellikle asimetrik uzun cephesi ve Kırgız çadırına benzeyen kubbesi ile dikkat çeker. Türbenin kubbesi ve uzun, dar portalı, Selçuklu mimarisinden farklı bir üslup sergiler. Kitabesi ve yapının diğer süslemeleri de dikkat çekicidir:
- Kitabe ve Portal: Kitabesi, kubbenin önüne gelmiş ve girinti yapan saçak silmeleriyle çerçevelenmiştir. Portal üzerinde, istiritye nişin etrafı örgü motifleriyle bezenmiştir. Düz cephenin ortasında, alçakta ve sivri kemer alınlıklı tek bir pencere bulunmaktadır.
Mimari Tarz: Âşık Paşa Türbesi, simetriden kaçınan ve farklı bir mimari anlayışa sahip bir yapıdır. Orta Asya eski Türk geleneklerine bağlı özellikleriyle, Anadolu’daki Türk - İslam yapı sanatının değerli örneklerinden biridir.

Özet

Aşık Paşa Türbesi, Kırşehir’deki önemli tarihi ve kültürel yapılarından biridir. Aşık Paşa’nın hayatı ve eserleri, Türk edebiyatı ve tasavvuf tarihinde önemli bir yer tutar. Türbe, Aşık Paşa’nın vasiyeti üzerine, dönemin mimari üslubundan farklı olarak inşa edilmiştir ve Orta Asya geleneklerini yansıtan özel bir yapıdır. Mimari özellikleri ve süslemeleriyle, Anadolu'daki Türk - İslam yapıları arasında önemli bir yer edinmiştir.